Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan KIZILTAN, Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri GİRİT, Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak ESKİNAZİ, Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyeleri Ufuk Atakan DEMİR ve Mehmet Şahin ÇAKAN sektörün başarısını kamuoyu ile paylaştı.
Su ürünlerinde hedef 500 bin ton ihracat
Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan KIZILTAN, “Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Sektörümüz tarihinde ilk defa 4 milyar doları geçti. Su ürünleri ihracatımız ise 1,6 milyar dolara ulaştı. Su ürünleri ihracatı 2000’li yıllar 79 bin ton iken 2021 yılında 471 bin tona geldi. Hedefimiz 500 bin tona ulaşmak. İlk kez bu yıl yetiştiricilik avcılığı geçti. 2030 yılında bunu tahmin ediyorduk ama bu yıl yakaladık. Türkiye’de su ürünleri üretiminin yüzde 59’unu yetiştiricilik ürünleri oluşturuyor. Yetiştiricilik yoluyla yapılan üretim her sene yüzde 12 artıyor,” dedi.
Kızıltan, “Türkiye’nin su ürünleri üretim ve ihracatı özellikle son yıllarda yapılan yatırımlarla büyük mesafe kat etti. Son 20-25 yıllık dönemde su ürünleri ve hayvansal mamuller sektöründe dünyanın en modern ve entegre tesislerini Türk girişimcilerimizin ülkemize kazandırması da ihracatı arttıran etkenlerden biri. Norveç’in nüfusu 8 milyon ama ihracatı 13 milyar dolar. Çin üretiminin yüzde 80’nini iç piyasasında tüketiyor. Sektörümüz ihracatını ve ülkemiz su ürünleri tüketimini daha üst seviyelere taşıyacak potansiyele fazlasıyla sahip,” dedi.
Dünyanın en ünlü caddesinde Türk balığı satılıyor
Sinan Kızıltan, “Su ürünleri ihracatımız 2011 yılında 424 milyon dolarken 2021’de 1,4 milyar dolara ulaştı. 2022 yılı Türkiye geneli Ocak-Ekim döneminde ise yüzde 20 artışla 1 milyar 322 milyon dolara imza attık. 10 aylık su ürünleri ihracatımızda yüzde 26 artışla 240 milyon dolarla Rusya, yüzde 13 artışla 152 milyon dolarla İtalya, yüzde 15 artışla 132 milyon dolarla Birleşik Krallık öne çıkıyor. Hollanda, Yunanistan, Almanya, Japonya, İspanya ABD, İsrail en çok ihracat gerçekleştirdiğimiz diğer ülkeler. Bu ülkelere ihracat yapmak kolay değil. Bugün sadece New York’un değil tüm dünyanın bildiği en popüler caddelerden biri Manhattan 5’inci caddede Türk balığı satılıyor,” diye konuştu.
Türk somonundan yüzde 122’lik rekor
Kızıltan, “Hava kargoda kapasite ne kadar geliştirilse ABD’ye ürünlerimizi o kadar satarız. Kargo uçaklarının sayısı artmalı. Yeni uçaklar filoya katıldığında ihracatımız da artacak. 10 ayda levrek ihracatımız yüzde 9 artışla 421 milyon dolar, çipura ihracatımız 313 milyon dolar olurken, Omega-3 deposu Türk somonu, yüzde 122’lik artışla 259 milyon dolarla su ürünleri ihracatının yıldızı oldu. Alabalık ihracatımız 87 milyon dolar, orkinos ihracatımız yüzde 36 artışla 28 milyon dolara ulaştı. Artık yıldız ürünümüz somon olacak. Somon ihracatımız son 5 yılda 3 bin 500 tondan 36 bin tona çıktı. 10 katı artmış durumda. Su ürünleri sektörü önümüzdeki dönemde yüzde 50 yüzde 60 büyüyecek ve bu ivmenin tamamı somondan kaynaklanacak. Türkiye’de 22 çiftlikte somon üretimi yapıyoruz. Karadeniz’de 8 tane tesisin devreye girmesiyle ihracatımız iki katına çıkacak,” dedi.
Türkiye’nin Norveç’ten somon ithalatının oldukça az olduğunu vurgulayan Sinan Kızıltan sözlerine şöyle devam etti:
“2017’de ithalatımız ne ise şu anda da öyle. Norveç ve Şili somonda yatay seyrediyor. Tesislerimiz yeni ve işçiliğimiz de Norveç ile kıyaslanınca daha uygun. Muğla ve İzmir toplam su ürünleri ihracatımızın yüzde 62’sini gerçekleştiriyor. Dünya levrek ve çipura ihracatında en büyük ikinci ihracatçı, alabalık, levrek ve çipura üretiminde ise Avrupa’nın en büyük üreticisi konumundayız. Sektörümüz karbon ayak izinde en avantajlı sektörlerden biri. Birliğimizce Su Ürünleri Yetiştiriciliğinde Karbon Ayak İzi Projesini yürütüyoruz.”
Kızıltan, “Ege bölgesi su ürünleri sektörünün karbon (sera gazı) emisyonunun hesaplanarak, iklim değişimine katkısının belirlenmesi ve izlenmesi kapsamında Ege Üniversitesi ile bir çalışma başlattık. Aynı zamanda Türkiye’de Yetiştiricilikten Elde Edilen Su Ürünlerinin Besin Değerleriyle ilgili projemizde de Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’ne bir analiz hazırlattık. Araştırmaya göre levrek, çipura ve somonda yetiştiricilik ve doğa balıklarının analiz değerlerinin birbirine yakın olduğu tespit edildi,” dedi.
