Dünya Helal Zirvesi’nin 21 Aralık’taki ilk gününde, “Helal Pazarı ve Helal Kalite Altyapısı”, “Helal Standardizasyonda Yeni Zorluklar ve Fırsatlar”, “Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin İİT/SMIIC Standartları” konuları ele alındı. “Herkes için Helal: Üretimden Tüketime Her Yönüyle Helal” başlığı altında, Discover Events organizatörlüğü ile Pullman Istanbul Hotel&Convention Center’da düzenlenen Helal Zirvesi’nde 15 ülkeden 60 konuşmacı, 23 Aralık 2020 tarihine kadar söz alacak.
Dünya Helal Zirvesi’nin “Helal Pazarı ve Helal Kalite Altyapısı” oturumunda söz alan, TSE Genel Sekreter Yardımcısı İlhami Aktürk “Helal Belgelendirmenin Önemi” konulu konuşmasında; “Helalde belgelendirme terimi ‘uygunluk’ değerlendirmesini de kapsıyor. Türkiye’de helal standartları olarak SMIIC’inkiler geçerlidir. Biz Türkiye ve TSE olarak onu kabul ettik. Almanya’da karşımıza bir madde çıkıyor ‘ticaretin yüzde 80’i teknik mevzuatlar ve standartlardan etkileniyor’ diye. Bundan dolayı teknik düzenlemeler ve standartlar ticaret açısından büyük önem arz ediyor. Örneğin ticaret yapıyorsunuz, elma satıyorsunuz ama elmanın 100 çeşidi var. İşte bu noktada herkesin aynı elmayı anladığı ve onu kast edecek şekilde bir tanımlama yapmamız gerekiyor. Burada bir tanım belgesi olması gerekiyor ki bu belge, teknik bir sözleşme mevzuatı da olabilir veya o elmayı tanımlayan konsensusa dayalı bir belge de! Ki işte buna standart diyoruz,” dedi.
“Helal konusunda bireylerin yetkinliği oldukça önemlidir”
Uygunluk Değerlendirmesine İlişkin İİT/SMIIC standartları oturumunda SMIIC adına söz alan Gıda Mühendisi Çağrı Cankurtaran, “Uygunluk Değerlendirmesine ilişkin Yeni OIC/SMIIC Standartları”ndan bahsetti. Cankurtaran, “Üye ülkelerden SMIIC’de standartları belirlediğimiz uzmanlarımız var. SMIIC Uygunluk Değerlendirme Standartları Komitesi (SMIIC CCA)’nin uygunluk değerlendirmesi, test, denetim, değerlendirme, denetleme, muayene, deklarasyon, sertifikasyon, akreditasyon, akran değerlendirmesi, olay ve validasyon süreçlerini içeriyor. Helal sektöründe piyasanın çoğu sertifikasyona odaklanmış durumda. Ancak test, denetleme, sertifikasyon ve kalibrasyon da önemli fonksiyonlar. Sertifikasyon ve kalibrasyonda yeni standartlar yapıyoruz. Üreticilerden hizmet sağlayıcılara kadar her aşamada SMIIC standartlarını geliştiriyoruz. Helalden bahsediyorsak insan kaynakları, yani bireylerin yetkinliği oldukça önemli. Helal denetleyici, uzman veya değerlendirmeciler burada temel gruplar. Laboratuvarların yetkinliği, tarafsızlığı ve bağımsızlığı ile ilgili standartlar da öne çıkıyor. Helal denince yeni test metotları ve başka konular da öne çıkıyor. Laboratuvarların profesyonel çalışmaları da helal raporu için sertifikasyon kurumlarının daha fazla test yapmalarını teşvik ediyor. SMIIC’in ana fikri standart oluşturmak. Yeni bir helal denetleme önerisi var. Bu konuda bir çalışma grubu oluşturduk ve bu grup yakın bir zamanda faaliyete geçecek. İSO 17020 çerçevesinde çalışacak bu grup. Bir buçuk yıl içerisinde standart geliştireceğimizi umuyoruz,” dedi.
“Sadece tatlandırma için 7 binden fazla kimyasal var”
Dünya Helal Zirvesi’nin diğer konuşmacısı, SMIIC Türkiye Dr. Mohammed Ali Alsheikh Wace, “OIC/SMIIC 24:2020 Standardı, helal gıda katkı maddeleri ve diğer eklenen kimyasallar hakkında genel gerekliliklerden bahsetti. SMIIC’in son standardı SMIIC 24’ü, helal gıdaya eklenen kimyasallarla ilgili belgeleri anlatan Wace, konuşmasında şunları kaydetti: “Evde yemek yapmaya çalışanlar pazardaki ürünleri kıyasladıkları zaman bazen hayal kırıklığına uğruyorlar. Örneğin biri ev yapımı, diğeri fabrikada yapılmış fıstıklı bir ürün… Birisi kalite açısından farklı, hızlı bozuluyor. Gıda katkıları evde yapılanla aynı kaliteyi veriyor; hatta bazen marketten aldığınızın daha iyi bir sunumu, görüntüsü oluyor. Son kullanım tarihini de uzatıyorlar. Gıda katkılarının içinde çok fazla kimyasal vardır. Bunu sektörden çıkartıp uzaklaştıramayız. Bu durumun hem avantaj, hem dezavantajları var. Gıdayı bu şekilde üretebildiğimiz için daha fazla insana sunabiliyoruz ama bu noktada akla helal durumu ve güvenlik soruları geliyor. Diğer bir soru SMIIC 1; gıda katkıları, hayvan besinleri için neden farklı standartlar var? Bir standart genel olunca onun spesifik hale getirilmesi, açıklanması için yeni bir standarda daha ihtiyaç duyuluyor. Her teknik detay için bir SMIIC standardı geliştirmeye çalışıyoruz. Ancak yeni standartlar oluşturmak için bir kuralımız var; SMIIC 1 ile çelişmemek!
Gıdamıza binlerce katkı maddesi ekleniyor. Sadece tatlandırma için 7 binden fazla kimyasal var. Gıda katkıları 600 civarında. Örneğin bir süt fabrikasını ele alalım. Çocukların vitamine yeterli miktarda ulaşması için Türkiye mevzuatında D vitamini eklenmesi devlet tarafından zorunlu kılınıyor. Bu durum da hellalik konusunda, emülgatör ile beraber diğer sorunları getiriyor. SMIIC 24’te gıda katkı maddeleri ile ilgili şartlar nelerdir, şüpheli, dolaylı gıda katkıları ve işleme yardımcı olanlar; bunları halledeceğiz. Çok fazla fonksiyonel sınıf var; 600 gıda katkı maddesi, emülgatörler, katılaştırıcılar, tatlandırıcılar, tüm gıda katkı maddelerine kodekste yer veriliyor. Buradaki helal statüsünü, ‘helal olmayan’ ve ‘şüpheli’ maddeler, içerikler açısından SMIIC olarak dile getiriyoruz.”
